Đành rằng ai cũng một lần phải ra đi nhưng đối với chúng tôi, anh ra đi sớm quá dù tuổi thọ của anh cũng đã khá cao . Anh còn trẻ lắm, trẻ hơn vô số người trẻ tuổi đời hơn anh, cái trẻ trung quí báu, hiện thực, vô cùng hửu ích, thể hiện và cụ thể hóa qua các hoạt động của anh trong nhiều lãnh vực, văn hóa, giáo dục,xã hội, chính trị, nghệ thuật. Anh đã nêu gương cho thế hệ trẻ, cho thế hệ hậu duệ của chúng ta, một thế hệ lớn lên ở hải ngoại mà anh đặc biệt quan tâm và lo ngại vì sợ rằng sự xa cách quê hương biền biệt có thể làm cho một số hậu duệ quên đi nguồn gốc và căn nguyên của mình.



Anh còn lo lắng nhiều hơn nữa cho tiền đồ của Dân Tộc, của Tổ Quốc Việt Nam. Nhưng anh không lo lắng suôn. Anh đã chọn con đường phụng sự và tranh đấu.

Phụng sự, trong hoàn cảnh khó khăn hiện tại, bằng sự cố gắng tối đa xoa dịu nổi cơ cực của những gia đình nghèo khổ ở quê nhà không đủ phương tiện cho con đi học, khép kín tương lai của cả một thế hệ, có thể của vài thế hệ ! « Bữa Cơm Thân Hữu » của Việt Hưng Hợp Đoàn ngày 4 tháng 12 vừa qua tại Paris để gây quỹ cấp học bổng cho con em nghèo ở quê hương đã thành công rực rỡ, do chính anh, và chị đã góp công lớn tổ chức và thực hiện.


 

Tranh đấu, trong thế nước ngữa nghiêng, cùng đồng bào ở hải ngoại và trong nước, vận động dân chủ hóa quê hương, xây dựng một vận hội mới tự do, dân chủ, tiến bộ, hoà bình, cho Đất Nước Việt Nam, cho toàn dân Việt Nam.Anh đã cùng các anh chị em cùng chung một chí hướng, một quyết tâm họp thành một hợp đoàn để phụng sự và tranh đấu : Việt Hưng Hợp Đoàn mà anh là một thành phần lãnh đạo ưu tú, tận tụy, trung kiên, hửu hiệu, với cương vị Phó Chủ Tịch.

Nhưng anh ơi, sự nghiệp chưa thành, anh đã đột ngột ra đi !

Chỉ mấy hôm trước ngày lìa trần, anh còn bày tỏ « Niềm mơ ước » trong mấy vần thơ chứa chan tình yêu nước , ước mơ một ngày mai quê hương thanh bình hạnh phúc, tự do :

 

Và cũng chỉ mấy hôm trước khi anh nằm xuống, anh và tôi còn đàm đạo vui vẻ cả tiếng đồng hồ, bàn chuyện sắp làm trong những ngày tới mà không cảm thấy một chút lo âu nào thoáng hiện. Thế rồi, sáng hôm mồng ba Tết, tôi nghe chị thổn thức trong máy điện thoại:” Anh ơi! anh ấy đã bỏ tôi đi rồi!" Tiếng chị rung động, nghẹn ngào nhưng tôi nghe như tiếng sét xé trời, xóa tan cái bầu khí phấn khởi của một buổi sáng mùa đông hiếm hoi có nắng dịu ở thành đô Paris vào ngày mồng ba Tết. Một cái Tết mà sau đó, anh và chị đang sửa soạn tổ chức buổi “Hội Xuân của Việt Hưng Hợp Đoàn.” vào ngày 12 tháng 2 dương lịch. Sáng kiến và sự tự nguyện đứng ra tổ chức của anh, chị đã được tất cả các bạn nhiệt liệt tán thưởng và chuẩn bị tham dự. Nhưng than ôi ! đột ngột quá, như một đám mây trắng cuồn cuộn kéo đến và vụt bay lên tận cuối bầu trời xanh thẳm, Định Mệnh đã cướp anh đi khỏi vòng tay yêu thương nhưng bất lực của gia đình,của bạn bè, của những thân hữu cùng một chí hướng với anh trên đường đời.

Hương linh anh đã về miền Cực Lạc.Chúng tôi cầu nguyện và tin tưởng như vậy. Xin anh từ chốn vĩnh hằng xa xôi mà gần gủi ấy phù hộ cho chúng tôi, soi sáng chúng tôi, dẫn dắt chúng tôi mạnh tiến trên con đường quang phục quê hương, một quê hương mà anh đã suốt đời yêu thương và ôm ấp vào long khi vĩnh biệt cõi trần.

Những kỷ niệm chung của chúng ta, hình ảnh hiền hoà và cái phong cách cao nhã của anh lúc sinh tiền mới đó, sẽ sống mãi trong lòng chúng tôi, sẽ vượt cả không gian lẫn thời gian và sẽ còn nguyên vẹn một mai kia khi Đất Nước Việt Nam được an bình hạnh phúc như anh đã hằng ước mơ.

Thương tiếc anh.
Nhớ thương anh đời đời.
Vĩnh biệt anh, anh Mạnh Bích ơi!

Lê Trọng Quát


 

LINH CẢM

Mồng Ba tháng Giêng Bính Tuất . Trong lúc những gia đình người Việt cư ngụ tại Paris hãy còn tưng bừng đón mừng năm mới , một tin sét đánh đã khiến kẻ viết bài này thẫn thờ , tưởng chừng mình còn mơ ngủ : đó là tin giáo sư Nguyễn Mạnh Yên bút danh Mạnh Bích , Phó Chủ Tịch Việt Hưng Hợp Ðoàn vừa từ trần đêm trước , sau một cơn đau tim . Ở cương vị niên trưởng , cố vấn của Việt Hưng Hợp Ðoàn , tôi đã có nhiều dịp cộng tác với Giáo sư Yên và quý trọng lòng yêu nước cũng như khả năng trị sự của ông . Gần đây , ông còn trao đổi với tôi một số thi phẩm ông mới sáng tác trong dịp đầu năm . Tưởng niệm người bạn hiền , từ nay xa cách âm dương đôi ngả , tôi đọc lại mấy bài thơ ấy thì giật mình nhận thấy một vài sự ngẫu nhiên , có tính cách báo trước một cuộc vĩnh biệt . Tôi tự hỏi : phải chăng đó là một hiện tượng linh cảm ( prémonition)?

Sự việc như sau.

Ngày 01/ 01/ 2006 , nhà thơ Hoài Việt , đồng Phó Chủ Tịch Việt Hưng Hợp Ðoàn , gửi cho các anh chị em trong Ban Trị sự và bốn thi hữu khác bài thơ mừng tân niên dưới đây :

 

Dĩ nhiên , trong lúc sáng tác bài thơ này, ông Hoài Việt đã nghĩ tới một hay vài ba bạn đã quá cố (câu 3 : nơi Cực Lạc) và nhiều bạn khác đang sống chật vật ở quê nhà (câu 4 : chốn phong ba) . Nhưng bài thơ chúc Tết nhằm gửi cho những bạn đang cộng tác với ông hiện sinh sống ở vùng Paris (câu 1 & 2 : nhớ bạn già bên nhau làm việc tháng năm qua) : do đó câu 3 (Có kẻ quay về nơi Cực Lạc) biến thành một lời linh cảm, xuất phát từ tiềm thức của tác giả. Những bài thơ hay câu thơ ngẫu hứng có tính cách tiên giác, tiên tri như vậy không hiếm trong văn học sử nước nhà : ta chỉ cần đọc lại nhiều bài thơ của cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm (Trạng Trình) sẽ thấy rõ. Ở đây , chúng tôi không nghĩ tới những bài sấm đã được phổ biến vì đã gọi là sấm thì không phải là ngẫu hứng nữa. Tôi nghĩ tới những bài có tính cách triết lý nhân sinh như bài :

Non sông nào phải buổi bình thời ; Thù đánh nhau chi khéo nực cười !v.v.. Nhiều khi tác giả vô tình nói đến tương lai của chính mình . Ta có thể nhắc lại bài thơ vịnh Tràng pháo do nhân vật lịch sử Nguyễn Hữu Chỉnh ( tục danh Cống Chỉnh ) sáng tác khi ông còn bé :

 

Trở lại bài thơ " chúc bạn già " của ông Hoài Việt , nếu nó có tính cách tiên giác , thì không thể dựa vào lời thơ để đoán ai là kẻ sắp " quay về nơi Cực Lạc " . Dĩ nhiên xu hướng thông thường là nghĩ tới người nào lớn tuổi nhất , được các anh chị em trong Việt Hưng Hợp Ðoàn tôn vinh là niên trưởng : người đó chính là kẻ viết bài này . Nhưng cơ Trời không ai lường được ! Chúng tôi không có tài " xuất khẩu thành thi " như thi sĩ Hoài Việt : chúng tôi cần nhiều ngày suy tư , đợi lúc nào cảm hứng mới họa nổi bài thơ chúc Tết của Ông *.Trong lúc đó , bỗng dưng tôi nhận được một bức điện thư ( E. mail ) của G.s. Mạnh Bích. Thư như sau :
Thưa quí bạn - thơ,
Thưa bạn Hoài Việt,

Cảm ơn Bạn đã khơi nguồn làm thơ Mừng Xuân .Tôi xin chép lại bài XƯỚNG của Bạn để các bạn thơ khác cùng góp phần Họa .

Sau đây tôi xin mạn phép Thi Sĩ Niên Trưởng nhanh tay ráp-vần để họa bài chúc xuân nặng tình non nước ấy.

 

Tôi không ngăn nổi xúc động khi đọc lại bức điện thư vừa rồi : G.s. Mạnh Bích đã quá mau lẹ tuân theo tiếng gọi của Ðịnh Mệnh , từ giã bạn bè , "quay về nơi Cực Lạc" ... Hơn thế nữa, Giáo sư đã lễ độ "xin mạn phép thi sĩ niên trưởng ". Lòng bùi ngùi, tôi không biết làm gì hơn là thắp nén nhang kính xin anh hồn Giáo sư phù hộ cho những chiến hữu còn ở lại cõi trần đầy sóng gió này sớm thành công trong sứ mạng "vẽ lại dư đồ của đất nước" ...

Vũ Quốc Thúc

Ngày 06-01-2006 , chúng tôi cũng đã họa lại bài thơ Chúc xuân của thi sĩ Hoài Việt và tự an ủi là đã gửi bài họa ấy đến tay Giáo Sư Mạnh Bích ba tuần lễ trước khi ông từ trần :

 

ĐIẾU VĂN ĐỌC TRONG DỊP TANG LỄ NHÀ VĂN MẠNH BÍCH

Bạn Mạnh Yên ơi,

Tôi được biết anh từ thuở thiếu thời ở Huế, cách đây cũng đã hơn 65 năm. Sau đó, thời thế và hoàn cảnh đã chia cách chúng ta, cho đến, 40 năm sau, cũng thời thế và hoàn cảnh lại xui khiến chúng ta tái ngộ trên đất Pháp. Tình thân hữu được nối kết lại, trở nên đậm đà và thiết tha hơn, vì bên cạnh tình bạn xưa, tình đồng hương, chúng ta cùng có chung những trăn trở thao thức về đất nước, về quê hương, về văn hóa, đạo đức, về tương lai của con cháu chúng ta… …

Mạnh Yên bạn ơi, là người xuất thân từ một gia đình nho phong văn hóa, bạn đã tiếp tục sống cuộc sống của một người nho phong văn hóa. với một triết lý sống an nhiên tự tại. Bạn yêu đời, yêu người, yêu bạn, yêu văn, yêu thơ, yêu nhạc, yêu những gì Thật, Thiện và Đẹp. Bạn sống Thật với mình và với Người, nghĩ điều Lành và làm điều Lành , và sáng tạo những bản văn, bài nhạc Đẹp để cho người thưởng thức.

Sáng mồng một Tết, mở máy vi tính, tôi nhận được một tấm thiếp Chúc Mừng Năm Mới màu đỏ, có cành mai vàng, có thanh âm tiếng pháo nổ và tiếng trống múa lân, kèm thêm những câu thơ thân tình sau :

 

Bạn Mạnh Yên ơi, có ai ngờ lúc tôi vừa mỉm cười vừa trả lời thơ Bạn lại chính là lúc Bạn đang bắt đầu bước vào cuộc hành trình viên miễn…Bây giờ không còn chúc Bạn Vui Mạnh Khỏe nữa, mà tôi cầu xin

 

Thưa chị Bích Khuê và các cháu,

Anh Mạnh Yên, là một người chồng thủy chung gương mẫu, một người cha luôn chăm lo xây dựng, dạy dỗ cho con, một người ông thương cháu hết mình..

Anh Mạnh Yên, là nhà giáo tận tụy với sinh viên và học sinh, một nhà văn thi sĩ và nhạc sĩ sáng tác dồi dào, có nếp sống lương thiện, không tham vọng, không đua đòi, không ganh tị.
Anh ra đi, là một mất mát lớn lao cho gia đình, mà cũng là một nỗi tiếc thương khó nguôi cho những ai đã quen biết anh.

Xin chị và gia đình nhận lời chia buồn chân thành của chúng tôi.
Chúng tôi xin thành tâm cầu nguyện cho anh sớm được về Cõi Tây Phương Cực Lạc.

Phạm Đăng Sum
Ngoại ô Paris, Mồng Chín Tháng Giêng Bính Tuất (06-02-2006)


 

Từ Trì, Paris

Nhà văn Mạnh Bích đã ra đi. Nhà văn Mạnh Bích không còn nữa : một tin buồn trong cộng đồng Người Việt Tự Do.

Mạnh Bích tên thật là Nguyễn Mạnh Yên, sinh năm 1929 tại Thừa Thiên trong một gia đình nho phong miền Trung.

 

Mạnh Bích là một con người ưu tú, nhiều tài năng đa dạng. Ông cùng một lúc là một giáo chức, môt nhạc sĩ và một nhà văn.

Tốt nghiệp cử nhân văn chương Pháp và cao học văn minh Pháp tại Đại Học Đường Sàigòn., ông đã giảng dạy môn văn chương Việt Nam tại các trường trung học Pháp ở Sàigòn như Jean-Jacques Rousseau, Marie Curie, Regina Pacis, Taberd và dạy môn Văn chương Pháp tại Viện Đại Học Vạn Hạnh, và Institut français.

 

Định cư tại Pháp, ông tiếp tục giảng dạy môn văn chương Pháp tại các trường trung học Georges Brassens và André Maurois thuộc Académie de Versailles.

Là một nhạc sĩ ưu tú ông đã sáng tác tại Việt Nam trong thời gian 1949 - 1981 rất nhiều bản nhạc nổi tiếng như Dưới bóng dừa, Cánh phượng, Tâm tư v… v…và nhất là 10 ca khúc « Tiếng hát trong tù ».

Tại quốc ngoại ông hay sáng tác theo lối phổ nhạc vào thơ mà ông gọi là loại « Lời thơ ý nhạc ». Các bài thơ thuộc loại này gồm có những bài « Anh ghép tên em vào tên anh » (thơ Hồ Trọng Khôi), « Ngày xưa » (thơ Tuệ Nga), « Về động Đào hoa » (thơ Phạm thị Nhung), « Tình già » (thơ Hoài Việt) v… v…

Là một nhà văn, Mạnh Bích viết rất nhiều cuốn sách có giá trị để gửi gấm những suy tư cảm nghĩ sâu rộng về cuộc sống tâm linh của con người. Đáng chú ý nhất là bộ tam thức gồm 3 cuốn Giòng sông trầm lặng, Lá rụng và Gió cuốn mây bay trong đó ông đưa ra những niềm trăn trở triết lý về sự « tĩnh lặng của tâm hồn ».

Là một nhà văn song ngữ ông còn viết nhiều văn phẩm bằng tiếng Pháp mà đặc biệt nhất là cuốn « Le Vietnam crucifié » nói lên những nỗi thống khổ của người dân Việt qua các cuộc tranh chấp ý thức hệ trên thế giới. Do đó ông đã được giải thưởng văn chương đặc biệt của Hội Văn Gia Pháp Ngữ Quốc Tế (ADELF hay Association des écrivains de langue française) năm 2001.

Nhà văn Mạnh Bích đột ngột qua đời vào tối hôm mồng hai Tết Bính Tuất tức là ngày 30 tháng 01 năm 2006 để lại một khoảng trống mênh mông trong giới văn nghệ sĩ Việt Nam hải ngoại

 

SIC TRANSIT GLORIA MUNDI

 

* * * * *

Thương khóc Mạnh Bích Nguyễn Mạnh Yên

Đồng Tác giả Bình Huyên, Paris, đầu 02/2006

Bài Xướng (làm ngày 12/06/2005 , Nhà Hội F.I.A.P., Paris):

Đi tìm Êm Lặng chẳng dừng chân
Gió Cuốn Mây Bay* mấy vạn lần
Cánh én lao xao đùa Lá Rụng*
Giòng Sông Trầm Lặng* chiếu tàn vân
Tâm sáng mầu gương lồng cõi nhạc
Hồn xanh vị lá trải rừng văn,
Quê hương Đất Mẹ còn thiêng lắm
Cầu ước Khuê Yên** sẽ được phần.


Bài Hoạ (làm ngày 01/02/2006, Nhà Xác I.M.M., Paris):

Bây giờ êm lặng toả đầu, chân
Gió Cuốn Mây Bay dứt một lần
Vị Tết bi thương cài Lá Rụng
Giòng Sông Trầm Lặng thoảng sầu vân
Môi khóc hồn rên mờ tiếng nhạc
Lòng thương trí rít thảm lời văn
Thân Anh cát bụi nằm yên ắng,
Nguyện đếm xuân sang viếng mộ phần?

* Giáo sư nhà văn nhạc sĩ Nguyễn Mạnh Yên, bút hiệu Mạnh Bích, là tác giả bộ Tam Thức

Gió Cuốn Mây Bay, Lá Rụng, Giòng Sông Trầm Lặng

** Khuê Yên = Bích Khuê & Mạnh Yên

 

Chương trình tưởng niệm Mạnh Bích

Một chương trình văn nghệ tưởng niệm nhạc sĩ Mạnh Bích đã được Hội Bạn Văn tổ chức tại

FIAP
30 rue Cabanis - Paris 14e

ngày 29/10/2006 lúc 14h

dưới sự điểu khiển nghệ thuật của anh chị Trần Quang Hải & Bạch Yến .
Piano : Đan Thanh

Giới Thiệu : Phương Khanh

với sự góp mặt của các giọng hát Silicon Band ( Tuyết Dung, Văn Tấn Phước , Trâm Anh, Kim Đàn , Quốc Khánh, Phương Khanh ...và thân hữu của anh chị Mạnh Bích .

Các bạn đã đến đầy đủ để tưởng nhớ anh Mạnh Bích đã ra đi vào đầu năm nay và thưởng thức nhũng dòng nhạc của anh sẽ lưu mãi trong ta .

Xin bấm vào các topic của mỗi bài nhạc trong forum này .

Phút Mặc Niệm

Diển Văn của ông¨Phạm Đăng Sum

Chị Bích Khuê chào các bạn

Hợp Ca Thôn Trăng , nhạc Mạnh Bích

Tình Ca Người Đi Biển với giọng hát Văn Tấn Phước

Phát biểu của Từ Nguyên, Hội Văn Bút Hải Ngoại

Ngoài Song với tiếng hát Bạch Yến

Phát biểu của ông Lê Trọng Quát

Giọt Sương,Tiếng hát Kim Đàn

Phát Biểu của ông Vũ Quốc Thúc

Không Bao Gìò Em Khóc, Tiếng hát Bích Khuê

Trần Quang Hải nói về nhạc Mạnh Bích

Trăng Rằm Tháng Tám, tiếng hát Tuyết Dung

Tình Già , tiếng hát Trâm Anh

Còn Mãi Yêu Em, tiếng hát Quốc Khánh

Thôn Trăng Bế Mạc Chương Trình
 

Prof. Trần Quang Hải