\n
05:07 EDT Thứ ba, 19/03/2024
hình music online

Tin mới nhất

Đăng Nhập - Đăng Ký

qua tang

> KHÓI LỬA BIÊN THÙY 1 - 07/05/2019 10:32
Chúc vui Xem thêm
Yêu cầu: Trần Minh Thương
Người nhận: Minh Thương

Thống kê truy cập

Đang truy cậpĐang truy cập : 23


Hôm nayHôm nay : 849

Tháng hiện tạiTháng hiện tại : 231809

Tổng lượt truy cậpTổng lượt truy cập : 12031488

Trang nhất » Tin Tức » Tin tức

Nỗi lo bảo tồn ca Huế

Đăng lúc: Thứ tư - 23/09/2015 00:53 - Đã xem: 1750
Nỗi lo bảo tồn ca Huế

Nỗi lo bảo tồn ca Huế

Dù được xem là loại hình âm nhạc bác học, có sự ảnh hưởng lớn nhưng đến nay, ca Huế vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để bảo tồn và phát huy

Ngày 22-9, lần đầu tiên một hội thảo quy mô quốc gia được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức với sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, nhà quản lý để bàn về giá trị, định hướng bảo tồn và phát huy giá trị ca Huế.

Âm nhạc bác học cổ điển

Tại hội thảo, những người tham gia đều cho rằng ca Huế được phát sinh vào khoảng thế kỷ XVII, có nguồn gốc từ cung đình. Ca Huế ra đời để phục vụ thú vui của vua chúa, quan lại, giới quý tộc nhưng sau đó được lưu truyền ra dân gian, hòa quyện với các làn điệu âm nhạc dân tộc.

Ông Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Thừa Thiên - Huế, khẳng định ca Huế là loại hình âm nhạc bác học cổ điển với hệ thống bài bản có cấu trúc chặt chẽ, đòi hỏi kỹ năng biểu diễn điêu luyện của ca công, nhạc công. Chính vì xuất xứ từ cung đình nên ca Huế mang phong cách sang trọng, tao nhã nhưng cũng đậm đà phong vị dân gian.

 

Ca Huế được biểu diễn trên thuyền sông Hương
Ca Huế được biểu diễn trên thuyền sông Hương

 

Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa và Thông tin tỉnh Thừa Thiên - Huế (nay là Sở VH-TT-DL), cho rằng ca Huế là cổ nhạc, có cả ca và nhạc, khác hẳn những loại hình khác. Ca Huế chưa từng được cất lên trên những cánh đồng, trong lúc cày cấy... Loại hình âm nhạc này rất kén chọn không gian diễn xướng. Nó chỉ lột tả được thần thái khi cất lên trong những phòng khách sang trọng, những lòng thuyền tao nhã, với số lượng người nghe vừa phải, có người tri âm, tri kỷ, có trình độ thưởng thức.

Theo dịch giả Bửu Ý, ca Huế giúp người nghe đạt bản chất của nó, tức là những tình cảm đất đai, nguồn cội được biến thành lời ca, thành cách luyến láy, ngắt câu, thành quãng lặng. Nó buộc người thưởng thức không phải chỉ nghe bằng thính giác mà còn cả truyền âm nhập mật, xuyên qua lời ca tiếng nhạc và cả thể phách ca nhi.

“Khi nghe ca Huế thì mọi xao náo của đời sống thường ngày dừng lại phía bên ngoài, chẳng khác nào sinh hoạt của hiện tại không thể nào hòa lẫn vào sinh hoạt của quá khứ đang dần dà sống lại. Ca Huế không chen lấn xô đẩy với một ô vuông nào khác, nó sống yên bình và tỏa bình yên ra chung quanh. Nghe ca Huế, bạn sẽ thấy rất thanh thản, tình người. Ca Huế sẽ không bao giờ giành thị phần với các loại hình ca nhạc khác. Nó luôn đứng ở phần thiểu số nhưng đã cắm rễ vào đất mẹ, chuyên chở tâm hồn của dân tộc” - ông Bửu Ý nhìn nhận.

Báo động biến chất

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa, ca Huế rất thịnh đạt vào thời vua chúa tồn tại nhưng giai đoạn 1885-1945 đã ngưng đọng, từ 1945-1989 bị suy thoái. Ca Huế chỉ mới “tái sinh” từ lúc tái lập tỉnh Thừa Thiên - Huế đến nay dưới dạng là một sản phẩm du lịch, diễn xuất trên thuyền sông Hương hoặc ở các thính phòng.

Ông Hoa cho rằng ca Huế chưa “phục hưng” toàn diện, đang báo động về sự biến chất, giới trẻ ở Huế ngày càng xa cách. Trong khi đó, nhiều tác phẩm nghiên cứu, giáo trình giảng dạy về lịch sử âm nhạc Việt Nam thì thiếu nhắc đến ca Huế hoặc chỉ đề cập vài dòng sơ lược. “Có nhà nghiên cứu âm nhạc ngay ở Hà Nội còn gọi ca Huế là dân ca Huế, là loại hình âm nhạc “ô tang tình tang”. Đó là những hiện tượng lạ đời do thiếu hiểu biết” - ông Hoa băn khoăn.

Ông Hoa đề xuất cần phải xóa bỏ những hình thức thô tạp như việc biểu diễn ca Huế trên thuyền mạo danh thuyền rồng với những bộ trang phục nửa vời, lòe loẹt, thiếu sự tinh tế. “Một số ca sĩ, nhạc công muốn tạo tiết tấu réo rắt để hấp dẫn du khách đã đẩy nhanh tốc độ nhiều làn điệu, bài hát, vô tình phá nát sự trang trọng, tinh tế, có nguy cơ làm biến chất ca Huế” - ông Hoa nêu thực trạng.

 

Du khách nghe ca Huế trên sông
Du khách nghe ca Huế trên sông

 

Ông Lê Anh Tuấn, Phó phân Viện trưởng Phân viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia tại Huế, cho biết hiện nay, ca Huế có 2 hình thức đào tạo nghệ sĩ. Đó là loại hình đào tạo chính quy ở Học viện Âm nhạc Huế và Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật tỉnh; loại hình còn lại là tại “lò” của các nghệ nhân.

Theo đánh giá của ông Tuấn, loại hình đào tạo chính quy dù có bài bản, từ thấp đến cao nhưng thời lượng các môn học liên quan chiếm quá nhiều so với những môn chuyên ngành nên khó tạo ra một thế hệ nghệ sĩ điêu luyện. “Thực tế, học sinh chỉ có thể vừa ca vừa nhịp chứ rất khó ca xong mới nhịp. Vậy nên, một khóa đào tạo thì chất lượng ngang bằng nhau, không có sự chênh lệch lớn nếu không tự học hỏi thêm” - ông Tuấn nhận xét.

Mặt khác, hình thức đào tạo chính quy phải tuân thủ quy định chung giữa Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ VH-TT-DL. Trong khi đó, khung chương trình đào tạo của Bộ Giáo dục - Đào tạo ban hành còn có nhiều điểm không phù hợp với quy trình đào tạo ngành nghệ thuật truyền thống hoặc thiếu thống nhất với quy trình của Bộ VH-TT-DL. Đối với hình thức truyền nghề không chính quy tại các “lò”, các nghệ nhân thường thiếu phương pháp bài bản, chỉ dựa trên kinh nghiệm của mình.

Ông Võ Quê, Chủ nhiệm CLB ca Huế Phú Xuân, đề nghị nhà nước cần sớm có kế hoạch thu hình, thu tiếng các bài bản lớn vì đội ngũ nghệ nhân ca Huế đang mỏng dần. Đồng thời, cần quan tâm đưa ca Huế vào chương trình giáo dục học đường dưới dạng các buổi nói chuyện có minh họa hay các buổi biểu diễn nghệ thuật.

 

Xây dựng hồ sơ đệ trình UNESCO

Tối 22-9, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã tổ chức lễ đón bằng công nhận ca Huế là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia do Bộ VH-TT-DL cấp. Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Trang, Cục Di sản văn hóa - Bộ VH-TT-DL, đây là điều kiện cần thiết để ca Huế xây dựng hồ sơ đệ trình UNESCO ghi danh vào một trong các danh sách: di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại hoặc di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Để làm được điều này, cần tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng ca Huế, làm sáng tỏ thêm những giá trị nổi bật đối với sự đa dạng văn hóa, sự sáng tạo của nhân loại. Bên cạnh đó, cần nâng cao nhận thức của cộng đồng đối với ca Huế.

Nhạc sĩ Nguyễn Đình Sáng, nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thông tin tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho rằng vai trò của ca Huế lâu nay đã được các nhà nghiên cứu, các bậc thầy trong nghề khẳng định. Nó không những ảnh hưởng đến loại hình ca kịch Huế mà còn có sự lan tỏa, tác động đến các vùng âm nhạc trong cả nước, đầu tiên là vùng Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi và đã hình thành nên lối “đờn Quảng”.

Đặc biệt, khi lan vào Nam Bộ, ca Huế đã dần dần hình thành nên dòng đờn ca tải tử vào cuối thế kỷ XIX, nhờ các nhạc sĩ, nhạc quan triều Nguyễn theo phong trào Cần vương vào Nam. Ca Huế còn có sự ảnh hưởng đến âm nhạc phương Bắc. Trong đó, làn điệu dân ca quan họ có giọng Huế, nhiều bài dựa theo âm điệu. Điều này đã được cố nhạc sĩ Lưu Hữu Phước khẳng định tại Đại nhạc hội ca Huế năm 1977, rằng: Nghệ thuật ca nhạc Huế là cột mốc lớn đánh dấu một giai đoạn phát triển của văn hóa dân tộc, là cơ sở xuất phát những làn ca rộng lớn từ châu thổ Cửu Long đến mũi Cà Mau, đồng bằng sông Hồng và cả trung du Bắc Bộ.

 

Bài và ảnh: Quang Nhật

Nguồn tin: tcgd theo NLĐ
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết

Ý kiến bạn đọc

Mã an toàn:   Mã chống spamThay mới     

 

CHUYỂN ĐẾN WEBSITE...

QUY DUY TRI TRANG WEB

Share mạng xã hội

Tin ngẫu nhiên

Huy Khánh run vì cảnh nóng với bạn diễn kém 21 tuổi, phủ nhận đổ vỡ hôn nhân

Huy Khánh nói run khi được giao đóng cảnh nóng với diễn viên gọi mình là 'chú'. Anh từng tránh nhiều cảnh nhạy cảm vì muốn giữ hình ảnh với gia đình.

 

Thù lao diễn viên xiếc vẫn 200.000 đồng/buổi, NSND Phi Vũ chạnh lòng

So với các ngành nghề khác, nghệ sĩ xiếc vẫn đang chịu sự bất cập do chịu sự chi phối của quy định, tiền bồi dưỡng cho nghệ sĩ, diễn viên xiếc không vượt quá 200.000 đồng là điều khiến NSND Phi Vũ chạnh lòng.

 

Vì sao NSƯT Trinh Trinh có duyên với vai Bùi Thị Xuân

Trong vở kịch sử Việt "Tình sử Thăng Long" vừa diễn tại Nhà hát Bến Thành, NSƯT Trinh Trinh đã có những lớp diễn đầy cảm xúc với vai Bùi Thị Xuân. Cô tâm sự đó là duyên số gắn kết cô với nhân vật lịch sử này.

 

NSƯT Tú Sương, Trinh Trinh tạo điểm nhấn nổi bật cho vở "Xuân về trên đất Thăng Long"

Giữa những sàn diễn sáng đèn với vở tuồng dựa theo lịch sử Trung Quốc, thì Đồng Ấu Bạch Long dưới sự đầu tư của ông bầu Huỳnh Anh Tuấn đã ra mắt vở sử Việt "Xuân về trên đất Thăng Long" tại Nhà hát Nụ cười (Cung Văn hóa Lao động TP HCM).

 

Tiến sĩ cải lương đầu tiên của VN: U80 mỗi ngày vẫn dành 4 tiếng học ngoại ngữ

Tiến sĩ cải lương đầu tiên của Việt Nam - Bạch Tuyết từng 3 lần tự tìm đến cái chết, sau khi kết thúc 2 cuộc hôn nhân, bà lựa chọn cuộc sống "độc thân vui vẻ".

 

Lệ Thủy, Tú Trinh, Công Ninh yêu bếp cơm chay "Lòng tốt quanh ta"

Các nghệ sĩ tham gia ca cảnh "Lòng tốt quanh ta" đã hẹn một ngày không xa sẽ đến thăm bếp cơm chay 0 đồng của cụ Hồng, cụ My.

 

Nghệ sĩ Ngân Tuấn nâng đỡ con trai cố NSƯT Chiêu Hùng nối nghiệp cha

"Ngũ hổ tướng" của sân khấu cải lương tuồng cổ gồm: Ngân Tuấn, Khánh Tuấn, Chiêu Hùng, Trọng Nghĩa và Chí Linh. Trong số này, chỉ có con trai của cố NSƯT Chiêu Hùng là theo nghề diễn viên.

 

Vì sao Anh Thư từng ngừng diễn xuất?

Mỹ nhân màn ảnh, siêu mẫu Anh Thư tái xuất màn ảnh nhỏ với vai cùng tên trong phim "Hoa vương". Vai diễn mang về cho cô tình yêu thương của khán giả, giúp cô vào tốp 5 vòng bầu chọn Giải Mai Vàng lần thứ 29-2023.

 

30 năm ngọt bùi cùng Bông Lúa Vàng

Bông Lúa Vàng là một giải thưởng danh giá trong làng nghệ thuật cải lương, đến nay đã được 30 năm hoạt động, tuyển chọn không biết bao nhiêu giọng ca hay, đẹp, lạ cho bộ môn cải lương.

 

Cuộc đời thăng trầm của danh ca Mộc Lan

Giữa thập niên năm 1950, tại Sài Gòn, danh ca Mộc Lan cùng với Kim Thước và Châu Hà đã tạo nên những giọng ca vang bóng một thời. Trong đó, nữ danh ca Mộc Lan được đánh giá là người tài sắc vẹn toàn, nhưng có cuộc đời chìm nổi, truân chuyên nhất.

 

Nghệ sĩ tuồng cổ Xuân Thu qua đời

Bà là con gái út của nghệ nhân Minh Tơ, em ruột của cố NSND Thanh Tòng. Tham gia đoàn đồng ấu Minh Tơ từ nhỏ, bà là cô đào đa dạng, diễn nhiều loại vai trên sân khấu tuồng cổ.

 

Đạo diễn Hoàng Nhật Nam: Nên rà soát để các cuộc thi hoa hậu uy tín, nghiêm túc

Tại Hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam ngày 22-12, đạo diễn Hoàng Nhật Nam chia sẻ rằng ông và các cộng sự ở Công ty Sen Vàng "lỗ tiền bạc nhưng lời văn hóa".

 

Đan Trường bất ngờ xuất hiện trong phim Tết 2024

Trailer mới nhất của Gặp lại chị bầu hé lộ sự góp mặt của ca sĩ Đan Trường; Khả Như không sợ bị so sánh với bạn diễn; Á quân Ca sĩ mặt nạ hát nhạc phim Yêu trước ngày cưới; Bùi Lan Hương tiếp tục có duyên với nhạc phim… là những tin tức điện ảnh mới nhất, nổi bật.

 

Bí quyết "trẻ mãi không già" của vợ nhạc sĩ Tô Chấn Phong - ca sĩ Khánh Hà

Dù đã bước vào độ tuổi "thất thập cổ lai hy" nhưng ca sĩ Khánh Hà, vợ nhạc sĩ Tô Chấn Phong, vẫn khiến khán giả "ngất ngây" bởi diện mạo trẻ hơn tuổi như "cải lão hoàn đồng".

 

Nhạc sĩ Đài Phương Trang nói về việc ca sĩ hát 'Người yêu cô đơn' sai lời

Tối 22.11, các nhạc sĩ gạo cội của làng nhạc Việt như Giao Tiên, Đài Phương Trang, Nguyễn Vũ, Bảo Thu và Mạnh Quỳnh cùng góp mặt trong buổi công bố đêm nhạc Tìm nhau trao yêu thương.

 

Nghệ sĩ Lệ Thủy xúc động khi gặp lại nghệ sĩ Thành Được

Phút giây hội ngộ sau nhiều năm của hai danh ca Lệ Thủy- Thành Được đã là khoảnh khắc đáng nhớ trong đời của họ. NSND Lệ Thủy tâm sự về cuộc gặp gỡ đầy xúc động này