Phim Việt thiếu “biên kịch vàng”!

“Vua” ở xứ người

Ngay từ khi dự án “Hậu duệ của mặt trời” được công bố, khán giả đã rất háo hức chờ đợi bởi người viết kịch bản là Kim Eun Sook và Kim Won Seok - những biên kịch lừng danh xứ Hàn.

“Mặn hơn muối” là phim truyền hình hiếm hoi có kịch bản hay - biên kịch: Lê Quang Thanh Tâm - Vy Uyên, viết theo ý tưởng của đạo diễn Nhâm Minh Hiền. (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Kim Eun Sook là “mẹ đẻ” của nhiều kịch bản phim truyền hình ăn khách: “Secret Garden” (Khu vườn bí mật), “A gentleman’s dignity” (Phẩm chất quý ông), “The heirs” (Người thừa kế)... Mới lạ, hấp dẫn và không bao giờ trùng lặp là yếu tố chính khiến các kịch bản phim của nhà biên kịch này có sức thu hút.

Lần này, câu chuyện tình giữa quân nhân và bác sĩ trong “Hậu duệ của mặt trời” là một bước đột phá mới của Kim Eun Sook cũng như biên kịch Kim Won Seok bởi nó không theo dạng “sến” quen thuộc của xứ Hàn. Mối tình giữa đại úy Yoo Shi Jin (Song Joong Ki đóng) và bác sĩ Kang Mo Yeon (Song Hye Kyo đóng) làm “nền” cho một tình yêu lớn hơn với đất nước, lòng nhân đạo…

Tại Hàn Quốc, “Hậu duệ của mặt trời” thu hút tỉ lệ khán giả theo dõi 31,6%-33,3%, vượt thành tích của “Vì sao đưa anh tới” - từng lập kỷ lục về lượng khán giả cách đây 2 năm. Với những người am hiểu điện ảnh Hàn Quốc, sự thành công của phim này là bình thường bởi nó được bảo chứng từ biên kịch Kim Eun Sook.

Nhiều người thường cho rằng biên kịch không có quyền lực như đạo diễn hay diễn viên nhưng với Kim Eun Sook thì lại khác. Phim của cô khi bắt đầu bấm máy đã được các đài truyền hình tranh giành bản quyền, các nhãn hàng tới tấp muốn tài trợ. Đặc biệt, cô có quyền quyết định diễn viên tham gia phim mình biên kịch.

Báo chí Hàn Quốc từng ví von: “Biên kịch Kim như có đũa thần, chạm vào ai là người ấy nổi tiếng”. Thật vậy, tên tuổi Hyun Bin rực rỡ trở lại với “Secret Garden”, Lee Jong Suk được biết đến cũng nhờ “Secret Garden”. Song Hye Kyo - Song Joong Ki liên tục tăng thứ hạng nữ/nam diễn viên được yêu thích nhất tại thị trường các nước. Cụ thể, theo Công ty Phân tích dữ liệu và marketing Trung Quốc VLinkage, Song Joong Ki từ vị trí 14 nhảy lên thứ nhất, còn Song Hye Kyo đang ở vị trí thứ 4 tại nước này. Vì thế, diễn viên tên tuổi cho đến diễn viên mới đều ao ước tham gia phim của Kim Eun Sook.

Biên kịch... nặc danh

Biên kịch Châu Thổ, người từng sang Hàn Quốc và gặp nhiều biên kịch ở đây, cho biết rất kinh ngạc khi khán giả nước này chờ đón một bộ phim không phải vì có diễn viên nổi danh mà là kịch bản tên tuổi. Biên kịch bảo chứng thành công cho phim hơn cả diễn viên, đạo diễn. Ngoài “biên kịch vàng” Kim Eun Sook, Hong Mi Ran và Hong Jung Eun cũng là những biên kịch sáng giá của màn ảnh nhỏ Hàn Quốc hiện nay.

Trong làng phim xứ Hàn lưu truyền khẩu ngữ: “Writer is the King!” - biên kịch là vua. Theo đó, công thức thành công của một bộ phim truyền hình dài tập nước này gồm: câu chuyện 50% + diễn viên 30% + các thành phần khác còn lại 20%. Biên kịch Châu Thổ cho rằng công thức này hoàn toàn hợp lý bởi nội dung gần như là yếu tố quan trọng làm nên chất lượng phim.

Thế nhưng, ở Việt Nam, 50% yếu tố quyết định này lại dựa trên một đội ngũ biên kịch đông đảo về số lượng mà hầu hết yếu kém về tài năng. Đạo diễn Võ Việt Hùng nhận xét: “Biên kịch phim Việt hiện nay nhiều vô số nhưng thử kể tên một người có tên tuổi thì chỉ đếm trên đầu ngón tay”. Thật vậy, khi liệt kê các biên kịch và tác phẩm của họ, giới chuyên môn lẫn khán giả khó nhớ ngay tên tuổi nào nổi tiếng đến mức ai cũng biết.

Đội ngũ biên kịch chính của hàng ngàn tập phim Việt mỗi năm là những người chẳng ai biết tên, biết mặt. Họ đa phần là những người trẻ, không có chuyên môn, chuyển từ công việc khác qua, viết theo hình thức nhóm. Biên kịch không có vốn sống, kỹ thuật và năng khiếu là nguyên nhân dẫn đến những câu chuyện phim cũ kỹ, nhàm chán, tình huống khiên cưỡng.

“Nếu kịch bản dở, diễn viên giỏi cách mấy cũng không làm phim hay lên được. Ngôi sao Hollywood cũng bó tay!” - biên kịch Châu Thổ khẳng định. Bà Nguyễn Thị Trúc Mai, Giám đốc sản xuất Hãng M.T.Pictures, từng than thở về tình trạng thiếu kịch bản hay: “Với hàng chục kịch bản, chúng tôi chỉ chọn được 1-2 cái để làm vì chất lượng quá tệ. Tôi từng nói thẳng với các biên kịch là hãy nghỉ ngơi và đi chơi, tìm kiếm đề tài chứ đừng ngồi một chỗ viết hoài cái cũ!”. Nhiều khán giả xem phim Việt thường đổ lỗi cho diễn viên, đạo diễn dở, điều đó không sai nhưng chưa đủ bởi người quan trọng khiến phim dở chính là biên kịch.

Một khi người viết không đầu tư, tâm huyết cho “đứa con” của  mình, họ cũng chẳng chịu đứng tên thật với sự tự hào cần phải có của nhà biên kịch. Một đạo diễn tiết lộ: “Biên kịch bây giờ… toàn nặc danh! Những cái tên trong danh sách ê-kíp làm phim mà khán giả thấy ở phần giới thiệu chưa chắc là tên thật của họ. Vì viết dở, xào nấu ý tưởng... nên họ không dám đứng tên thật, sợ bị chê!”.