Mạo hiểm với cải lương Tết 2014
Trong lần gặp gỡ báo giới gần đây, NSƯT Thanh Sang trào lộng: "Nếu muốn đày đọa một người nào đó, bạn hãy bắt hắn làm bầu của một đoàn cải lương nghèo". Bởi vì, dựng vở mới là cầm chắc cái sự lỗ. Vậy mà, có những người dám chết vì cải lương theo một cái nghĩa “điên rồ” trong mùa Tết năm nay.
Còn nước còn tát
Sân khấu cải lương trong dịp Tết Giáp
Ngọ 2014 vẫn tiếp tục rơi vào cảnh đìu hiu như mọi năm. Nhà hát cải lương Trần
Hữu Trang xác nhận năm nay, đoàn 1 của đơn vị này chỉ dựng một vở hài duy nhất
tại sân khấu Thủ Đô. Đó là vở Rể quý (tác giả Lam Tuyền, đạo diễn Quốc Kiệt).
Được biết đoàn 2 cũng lên kế hoạch tập tuồng Tết nhưng chưa biết tình hình
cụ thể ra sao. Tết là mùa phục vụ nghệ thuật, nhưng việc đơn vị chủ lực của sân
khấu cải lương Sài Gòn không thể “cục cựa” cho thấy sự bế tắc thực
sự.
Theo nhiều người am hiểu, do không có kịch bản hay nên nhiều năm trở
lại đây tuồng mới nào cho dù có nhiều ngôi sao tham dự cũng ế ‘sặc gạch” nên các
ông bà bầu quốc doanh lẫn tư nhân đều không dám đầu tư.
Vì vậy, các nghệ
sĩ ngôi sao cải lương hoạt động mạnh trong dịp Tết như NSUT Vũ Linh, NSUT Kim Tử
Long, NSUT Thoại Mỹ, NSUT Quế Trân, NSUT Trọng Phúc, Vũ Luân đến giờ vẫn chưa
biết có ai mời tham gia tuồng dài hay không, trước mắt chỉ là kế hoạch ca lẻ cho
những chương trình mừng xuân do các cơ quan ban ngành tổ chức.
Một
cảnh trong vở cải lương hài Rể quý của đoàn 1 nhà hát Trần Hữu
TrangTrong bức tranh màu xám ấy, vẫn có hai con người mà từ
nhiều năm qua được người trong giới khẳng định đó là những kẻ “khùng” của cải
lương, tiếp tục cống hiến một cách hết mình vì bộ môn nghệ thuật truyền thống.
Đó là nghệ sĩ Linh Huyền và đạo diễn Nguyên Đạt.
Vừa qua, công ty Mekong
Artists của Linh Huyền đã ký kết với Viện trao đổi văn hóa với Pháp (IDECAF) hợp
đồng trình diễn cải lương định kỳ vào ngày thứ ba hằng tuần. Theo đó, vào ngày
7.1.2013, chương trình đầu tiên có tên là Năm tháng không phai sẽ diễn các trích
đoạn Tiếng trống Mê Linh, Dương Qúy Phi, Bên cầu dệt lụa, và Nửa đời hương phấn.
Tham gia các vở diễn này sẽ có tên tuổi gạo cội của sân khấu cải lương là NSƯT
Thanh Sang, NSƯT Hữu Tài, Linh Huyền, Chế Thanh và Thy Nhung.
NSƯT Thanh
Sang cho biết: “Có lần tôi đã từng nói đùa với anh em nghệ sĩ rằng chắc Linh
Huyền quá dư tiền hay sao mà dám làm cải lương trong thời điểm sa sút này. Nói
ra rồi chợt nghĩ lại, tôi thấy mình có lỗi vì không có những người như Linh
Huyền sân khấu cải lương sẽ thế nào đây. Cải lương rất cần những người có nhiệt
huyết như cô ấy”.
Vở kịch
Nửa đời hương phấn đã đi vào lòng của biết bao khán giả - Nguồn
YoutubeĐược biết, sau chương trình đầu tiên, nghệ sĩ Linh Huyền
sẽ tái dựng lại các vở Bà chúa thơ nôm, Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đoàn Thị
Điểm. Việc chị tập trung vào các kịch bản ca ngợi các danh nhân văn hóa Việt Nam
nhằm hai mục đích mượn cải lương để nhắc nhở thế hệ trẻ trân trọng giá trị dân
tộc, và đồng thời phục vụ cho du khách quốc tế. Vào Chủ nhật hàng tuần, sân khấu
cải lương tại Idecaf của Mekong Artists còn phục vụ cải lương thiếu nhi. Buổi
diễn đầu tiên bắt đầu từ ngày 5.1.2013 với hai vở Bông vạn thọ, và Chúa tể muôn
loài.
Một cái tên phải kể đến trong mùa cải lương Tết là đạo diễn Nguyên
Đạt, Trưởng khoa nghệ thuật dân tộc của Trường đại học sân khấu và điện ảnh
TP.HCM. Một năm qua, dù không dàn dựng vở mới, nhưng anh cũng tìm mọi cách để
học trò của mình có dịp thể hiện tài năng tại nhiều sân chơi như tham gia Liên
hoan sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc tại Biên Hòa, Liên hoan sân khấu
quốc tế tại TP.HCM. Tết này, anh dựng vở cải lương Ngôi hoàng hậu tại sân khấu
Sao Minh Béo. Vở diễn này có sự tham gia của ngôi sao cải lương trẻ Võ Minh Lâm,
Lê Hồng Thắm, Thúy Loan, Thanh Phương.
Được hỏi có tự tin sẽ thành công
trong mùa Tết năm nay hay không, cả Linh Huyền và Nguyên Đạt thừa nhận rằng họ
tin chắc lẽ sẽ lổ nhưng vẫn dấn than, bởi vì, họ đã trót mang ơn tổ nghiệp phải
trả ơn tổ nghiệp. Họ nỗ lực hết mình với tinh thần còn nước còn tát, và biết đâu
rằng tấm lòng của họ với nghệ thuật truyền thống sẽ nhận được phản hồi tốt từ
công chúng.
Lê
Hồng Thắm sẽ xuất hiện trong vở Ngôi hoàng hậu của đạo diễn Nguyên
ĐạtNhững con én cô đơnVài năm trở lại
đây, mùa cải lương Tết, ngoài đơn vị công lập thì Linh Huyền và Nguyên Đạt là
hai cái tên lẻ loi dám làm cải lương. Năm nào cũng vậy, may mắn lắm họ được hòa
vốn còn lổ vốn là chuyện thường ngày ở huyện.
Họ thất bại về doanh thu nhiều
đến mức xem đó là bình thường. Nhớ lại cách đây vài năm, Linh Huyền đầu tư cả
đóng tiền vào vở Bà chúa thơ Nôm, mời NSUT Thanh Thanh Hiền vào vai chính, diễn
tại Nhà hát TP.HCM như là cách làm sang cho cải lương. Kết quả, Linh Huyền lỗ
đến hơn 500 triệu đồng. Còn quá trình làm cải lương đã khiến cho Nguyên Đạt bán
đứt một căn nhà tại trung tâm Sài Gòn.
Với số tiền đó, nếu không làm cải
lương mà chỉ gửi nhân hàng thì tiền gốc còn nguyên mà vẫn có lãi xài hằng tháng.
Nhưng họ không suy nghĩ giống như số đông và chấp nhận hy sinh vì cải lương. Nói
theo một nghĩa nào đó, họ giống như những cánh én cô đơn lạc lỏng không làm nổi
mùa xuân. Tuy nhiên, đến giờ dù có nhiều lời khuyên là hãy bỏ cuộc nhưng cả hai
vẫn chưa tỏ dấu hiệu mệt mỏi. Họ vẫn làm nhiều công việc khác lấy tiền nuôi cải
lương.
Thực sự cải lương vẫn tồn tại nhưng đã bị biến dạng sang hình thức ca
lẻ phục vụ cho các sự kiện và đám tiệc, còn cải lương đúng nghĩa với những tuồng
tích bài bản, sân khấu hoành tráng đang chìm vào khủng hoảng. Nếu như không có
những kẻ khùng rất dễ thương kia thì liệu tình hình sẽ còn bi đát đến đâu? Hy
vọng rằng với tâm huyết sẵn có họ sẽ tìm ra được một phương cách khả thi để góp
phần đưa cải lương trở về thời hoàng kim.
Nguyễn Huy
Ý kiến bạn đọc