Đang truy cập : 139
Hôm nay : 56277
Tháng hiện tại : 268194
Tổng lượt truy cập : 79245309
Sao Việt đồng loạt sốc, tiếc thương trước sự ra đi đột ngột của siêu mẫu, diễn viên Đức Tiến ở tuổi 44.
Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9: Đàng hoàng nhất trong những kẻ đàng hoàng
Trong góc quán cà phê đầy cây xanh đó, người nghệ sĩ già đã ngồi sẵn từ bao giờ
với điếu thuốc cháy dở trên tay. Dù tôi đã dè chừng đến sớm so với giờ hẹn nhưng
có vẻ ông còn cẩn thận hơn. Cái sự lịch lãm, không muốn để phụ nữ phải chờ đợi
thế này chắc chỉ còn sót lại ở những nghệ sĩ già như ông, những người đã đi qua
hết thời vàng son của nhạc Việt, trở thành một phần của nó nhưng lại khiêm
nhường vô cùng. Với Nguyễn Ánh 9, âm nhạc đã trở nên thân gần như hơi thở, đến
độ từng có thời ông tâm niệm “âm nhạc luôn là trên hết, sau mới tới gia
đình”.
Bỏ gia đình để theo âm
nhạc
Chú có nhớ mình bắt đầu làm quen
với cây đàn piano từ khi nào không ạ?
Đó
là thời gian tôi học ở Đà Lạt. Cuộc sống phố núi cho tôi một nhân sinh quan
khác, khung cảnh thơ mộng tại đó giúp tôi nhận ra cuộc đời sao đẹp và thi vị
quá. Mê mẩn cây đàn piano nên tôi mày mò học, chẳng ngại khó dù không có thầy
nào dạy. Tự học nhạc lý, rồi vẽ phím đàn lên tấm giấy cạc-tông để tập. May mắn
sao ở Đà Lạt tôi gặp được nhạc sĩ Phạm Nguyên, ông dẫn dắt tôi đi đàn một số bài
hát thiếu nhi.
Chú từng nói âm nhạc
là ưu tiên số một rồi mới đến gia đình, phải chăng có một biến cố nào buộc chú
phải chọn lựa?
Cái thời của tôi, mọi
người vẫn nghĩ “xướng ca vô loài” nên cha mẹ rất khắt khe với những đứa con có
thiên hướng nghệ thuật. Nhưng tôi lại nghĩ rằng, nghề nào cũng có cái đẹp nếu
mình sống đúng với cái tâm và niềm đam mê. Nghĩ vậy, năm 18 tuổi, dù gia đình
không chấp nhận nhưng vì mê nhạc, mê đàn, tôi bỏ hết mọi ràng buộc, bổn phận làm
con để đi theo con đường tâm nguyện. Tôi muốn chứng minh cho gia đình thấy công
việc đàn ca không có gì xấu. Với lại ra đi cũng là cách để gia đình không bị tổn
thương vì lựa chọn của mình.
.
Đang là công tử quen được chu cấp, chú xoay xở thế
nào với cuộc đời “đi bụi”?
Tôi là dân học
trường Tây nên đã được rèn luyện và quen với lối sống tự lập. Ban đêm tôi chơi
nhạc rồi ngủ luôn ở phòng trà Anh Vũ, ban ngày mượn đàn tập. Thời gian làm ở
đây, tôi quen Trịnh Công Sơn, lúc này cũng đang đi “bụi đời” giống tôi. Đó là
năm 1958, anh Sơn bắt đầu sáng tác tình ca và đang viết Ướt mi cho Thanh Thúy
hát. Khánh Ly khi ấy chỉ là một ca sĩ hát lót. Hàng ngày, tôi đệm đàn cho anh
Sơn hát nghêu ngao.
Sau này về Sài Gòn, tôi có một người bạn là nhạc sĩ
Bùi Quang Linh. Anh ấy tốt nghiệp khóa piano đầu tiên của Nhạc viện Thành phố.
Mỗi lần đi chơi nhạc ở phòng trà, anh ấy rủ tôi theo để tôi vừa học nghề và đàn
giúp ảnh một vài bài lúc rỗi. Riết rồi quen, khi anh Quang Linh có học bổng đi
Ý, vị trí của anh ấy trong ban nhạc bị trống, những người chủ phòng trà thấy tôi
quen việc nên kêu thế chỗ luôn. Cứ như vậy, tôi thành nhạc công từ lúc nào không
hay. Tôi cứ đi diễn từ phòng trà này qua phòng trà khác, rồi được anh Phạm Đình
Chương, anh Hoài Bắc dạy thêm về hòa âm.
Làm cách nào chú thoát khỏi kiếp nhạc công lang thang
đó?
Lúc ấy, tôi nghĩ muốn vươn lên không
thể đệm nhạc ở phòng trà hoài nên bèn qua các vũ trường để học nghề các ban nhạc
Phi Luật Tân (Philippines), vừa trau dồi thêm kinh nghiệm, vừa tranh thủ xin đàn
ké lúc rảnh. Một lần, ông nhạc trưởng mà chúng tôi thường gọi bằng tên thân mật
là Papa bảo với tôi rằng: “Có một người trong ban nhạc phải về nước, mày có muốn
vô không?”. Tôi trả lời ngay: “Được thế thì tôi mừng quá xá”. Bởi vì thời điểm
đó, nhạc công của Phi Luật Tân “có giá” hơn so với nhạc công Việt Nam, tiền
cát-sê cũng cao gấp đôi gấp ba, nên được vào một ban nhạc của họ là điều rất
hãnh diện.
Lúc đầu tôi chỉ được đệm đàn thôi, vì hễ xin Papa cho đàn một
khúc độc tấu là ổng lắc đầu liền. Ổng nói: “Mày cứ lo phần đệm của mày đi, chừng
nào chắc chắn rồi hẵng tính. Khi ngày đó đến, tao sẽ cho liền, mày khỏi phải
xin”. Cứ như vậy suốt 3 - 4 năm, ban ngày tôi tập, ban đêm đàn đệm, rồi dần dần
Papa mới cho tôi độc diễn 4 khuôn nhạc, dần lên 8 khuôn, rồi 16 khuôn... sau đó
mới được solo cả bài. Đến khi tôi đạt trình độ cả ban nhạc đệm cho tôi độc tấu
thì Papa nói: “Bây giờ mày đủ lông đủ cánh rồi, cứ bay nhảy đi chứ tao không giữ
mày được nữa. Mày ra đời và tự lập cho mình một ban nhạc. Cứ mạnh dạn, nếu thất
bại thì trở về đây với tao”. Vậy là tôi đi!
Chú có lập ban nhạc riêng theo lời khuyên của
Papa?
Lúc đó dù nghe lời Papa nhưng tôi
vẫn sợ lắm vì còn trẻ người non dạ. Tôi tìm một số nhạc sĩ đồng trang lứa như
Duy Khiêm, Nguyễn Văn Hậu, Quốc Thái... lập thành ban Nguyễn Ánh 9. Chắc trời
thương nên chúng tôi trở thành ban nhạc Việt được yêu cầu đi diễn nhiều nhất tại
các phòng trà, vũ trường Sài Gòn. Sau này, tôi có hợp tác với ban Shotguns một
thời gian nhưng không hợp nên quay lại với ban nhạc của
mình.
Có phải ban Shotguns mà chú vừa
nói là của Ngọc Chánh, Elvis Phương? Duyên cớ nào đưa chú đến với lối rẽ
này?
Đầu năm 1970 ở Sài Gòn, phòng trà
đang rất thịnh, mỗi ca sĩ đóng đô một nơi, như Lệ Thu hát ở Tự Do, Khánh Ly hát
ở Kim Biên. Tôi gặp lại Khánh Ly, lúc này đã nổi tiếng nhờ hát nhạc Trịnh. Ly rủ
tôi về làm việc chung với cô ấy và ban nhạc Shotguns của Elvis Phương, Ngọc
Chánh và Hoàng Liêm. Tôi hợp tác thâu băng với Shotguns và đệm đàn cho Khánh Ly
hát.
Tôi
chỉ là người viết ca khúc, đâu phải nhạc sĩ!
Hình như cuộc hội ngộ với Khánh Ly cũng đưa chú từ nhạc
công trở thành nhạc sĩ?
Trước tiên, tôi
nghĩ mình không phải là nhạc sĩ sáng tác mà chỉ là người viết ca khúc nhẹ nhàng
thôi. Làm nhạc sĩ khó vô cùng, phải uyên bác, phải có vốn hòa âm, phải học hành
về âm nhạc...
Lúc đó, tôi cùng anh Trịnh Công Sơn và Khánh Ly là bộ ba
thân nhau lắm. Trịnh Công Sơn sáng tác, Khánh Ly hát còn tôi đệm đàn. Tháng
8.1970, Khánh Ly được mời qua Nhật biểu diễn ca khúc Diễm xưa, anh Sơn không đi
được, nên chỉ có tôi và Khánh Ly sang đó. Trong lúc chờ thang máy lên khách sạn,
Ly mới hỏi tôi: “Chứ mày còn yêu người đó không?”. Ý cô ấy là tôi còn tình cảm
với người yêu cũ nữa không. Sẵn đàn guitar trong tay, tôi rã hợp âm, ngẫu hứng
hát: “Không, không, tôi không còn yêu em nữa”. Xong tôi và Khánh Ly ôm nhau
cười.
Khi về lại Sài Gòn, Khánh Ly được mời hát đại nhạc hội vì sau thành
công của bài hát Diễm xưa tại Nhật, cô ấy trở thành hiện tượng của làng nhạc.
Khánh Ly chỉ chuyên hát nhạc của anh Sơn, trong khi không khí đại nhạc hội lại
không hợp với nhạc Trịnh, vậy sau khi hát Diễm xưa xong biết hát tiếp bài gì?
Lúc đó, cô ấy nói với tôi: “Ánh, cái bài gì mà Không, không... mày hát hôm bữa
bên Nhật, viết thêm khúc nữa coi bộ ăn khách đại nhạc hội”. Nghe vậy, tôi bèn
ngồi viết liền khúc giữa, không ngờ diễn xong khán giả thích quá, còn yêu cầu
hát lại. Lúc đó, ông Ngọc Chánh trưởng ban Shotguns, nhạy lắm, ông nói: “Cái bài
này ăn khách nè, giờ in ra bán đi”. Khi đó Elvis Phương chỉ hát nhạc nước ngoài,
mới quay ra tập bài Không, xong thâu băng cối. Băng phát hành, bài Không và
Elvis Phương dựa nhau nổi lên như cồn. Đó cũng là lúc tôi lấy nghệ danh Nguyễn
Ánh 9.
Có vài “truyền thuyết” về số 9
sau nghệ danh của chú, nghe nói tên đó do người yêu cũ của chú đặt
cho?
(Cười) Tôi quan niệm người đàn ông
trước khi lập gia đình và sau khi bước qua ngưỡng cửa hôn nhân là hai người đàn
ông khác. Một người bồng bột và một người chín chắn. Từ người nhạc công trở
thành người viết ca khúc cũng như vậy. Chữ Nguyễn Ánh cũng có 9 ký tự. Ngày 9
cũng là ngày tôi cưới vợ. Với tôi, cưới được vợ là chuyện may mắn nên lấy nghệ
danh này tôi cũng mong muốn mình sẽ giữ được may mắn đó.
Đàn ông thành gia lập thất là chuyện thường tình, sao chú
lại nói mình may mắn mới cưới được vợ?
Vợ
tôi là một người nghệ sĩ, khi một người nghệ sĩ phải giã từ sân khấu, cảm giác
đau xót lắm. Bà ấy cưới tôi, sinh con rồi nghỉ làm ở nhà lo cho con cái luôn.
Mỗi khi đi diễn ở phòng trà, tôi thường rủ vợ đi cùng nhưng bà ấy cứ từ chối,
bảo mệt hoặc viện cớ ở nhà chăm con. Sau này, có thời gian tôi muốn giải nghệ,
nhưng ở nhà được một tháng thì tay chân ngứa ngáy, nhớ ánh đèn sân khấu. Lúc đó,
tôi mới nghiệm ra bà ấy không muốn đi theo tôi vì nhìn ánh đèn sân khấu sẽ rất
nhớ nghề. Tôi luôn nhận ra mọi thứ thật muộn màng. Bây giờ làm được gì cho bà ấy
vui tôi đều sẵn sàng làm.
Hóa ra vợ
chú cũng từng là nghệ sĩ?
Vợ tôi là một
trong số những người phụ nữ đầu tiên ở Việt Nam nhảy thiết hài (còn gọi là tap
dance, một kiểu nhảy với giày có gót và mũi bọc sắt, gõ mạnh xuống sàn tạo những
tiết tấu phong phú, kết hợp với động tác cơ thể). Tôi quen bà ấy trong thời gian
làm ở phòng trà Anh Vũ. Tôi đàn, vợ tôi nhảy, thấy hợp nên đến với nhau. Người
ta nói xướng ca vô loài, nên hai đứa thử xáp lại coi có... vô loài không (cười).
Đó cũng là câu trả lời tôi dành cho gia đình. Cho tới bây giờ tôi vẫn hãnh diện
trong giới nghệ sĩ, tôi là người đàng hoàng. Đàng hoàng nhất trong những kẻ đàng
hoàng, chứ không phải đàng hoàng nhất trong những kẻ bê bối. Tôi trở về nhà sau
chừng đó năm để xin phép cưới cô ấy làm vợ. Tôi nghĩ có những cuộc sắp xếp của
tạo hóa để mình có cơ hội trở về với gia đình.
Chú vì âm nhạc mà sẵn sàng bỏ nhà ra đi, nhưng khi cưới
vợ vẫn quay về xin phép?
Không phải mình
sống tự do rồi quên mất truyền thống của ông bà để lại. Đâu thể thích thì cưới,
không biết hai bên tôn ti họ hàng. Tôi nghĩ ai cũng có quyền hãnh diện khi lấy
vợ và được cha mẹ dẫn đi hỏi cưới.
Gia đình chấp nhận đón chú trở về ngay mà không trách cứ
gì sao, vả lại con dâu cũng là nghệ sĩ, chẳng lẽ ba mẹ không phản đối
?
Cũng có nhiều tranh cãi nhưng nước mắt
chảy xuôi mà, đâu có bố mẹ nào trách cứ con cái mãi. Có một chuyện thế này, nói
ra để hiểu lòng bậc làm cha mẹ. Trong thời gian tôi đi bụi, mẹ thường trốn ba
chạy xuống phòng trà xem tôi ăn ở thế nào, lâu lâu dúi cho một ít tiền. Nhưng ba
tôi thì nghiêm khắc lắm, ông không nhìn mặt tôi. Ngay cả sau này ông cũng chẳng
sốt sắng gì trong việc tôi trở thành nhạc công, rồi người viết ca khúc nổi
tiếng.
Ngày ông mất, tôi vừa sang Pháp được mấy ngày để viết nhạc cho một
bộ phim. Người nhà gọi qua nhưng tôi đâu có bỏ về liền được. Một tháng sau trở
về, tôi mới biết trong ngăn tủ ở căn phòng của ba là tất cả những bài hát tôi
viết. Ông giữ lại hết. Tôi vô tâm nên không biết đến tình cảm ông dành cho tôi.
Tôi đã hiểu sai, đã trách lầm, đã không biết rằng người cha nào cũng muốn cho
con mình một cuộc sống tốt đẹp hơn, chứ không ghét bỏ gì mình hết. Đâu ai muốn
con mình đi vào con đường không có tương lai. Đó là niềm ân hận lớn nhất trong
đời tôi. Như tôi cũng đã nói, dường như khi mình nhận ra thì mọi thứ đã quá muộn
màng...
Cám ơn những chia sẻ của chú.
Mã an toàn:
Sao Việt đồng loạt sốc, tiếc thương trước sự ra đi đột ngột của siêu mẫu, diễn viên Đức Tiến ở tuổi 44.
Ý kiến bạn đọc