Tang lễ nghệ sĩ Thương Tín được gia đình tổ chức đơn giản và ấm cúng tại nhà riêng trong con hẻm nhỏ ở Phan Rang – Khánh Hòa vào ngày 9-12 và 10-12. Gia đình mong giữ không gian riêng tư, hạn chế tối đa truyền thông và không cho phép YouTuber, TikToker… livestream về lễ tang.

Bên trong căn nhà nhỏ, tang lễ được bài trí mộc mạc, chỉ có những người thân thiết: Mẹ, anh chị em, vợ cũ và các con của ông.

Một số bạn hữu, hàng xóm cũng tìm đến thắp nhang, chia buồn. Không khí lễ tang lặng lẽ, đúng với mong muốn của gia đình về sự riêng tư trong giờ phút cuối tiễn biệt.

Một số hàng xóm và người dân địa phương có mặt quanh khu vực để hỏi thăm và mong được thắp nén hương tiễn biệt nghệ sĩ lần cuối.

Theo cáo phó, lễ nhập quan diễn ra lúc 9 giờ ngày 9-12, lễ động quan lúc 15 giờ 30 ngày 10-12, sau đó linh cữu được đưa đi hỏa táng tại nghĩa trang Hòa Thủy – một nghĩa trang nhỏ ở địa phương.

Nhiều năm qua, nghệ sĩ Thương Tín sống lặng lẽ tại quê nhà sau thời gian điều trị bệnh. Ông qua đời tối 8-12, hưởng thọ 69 tuổi. Nhạc sĩ Tô Hiếu – người hỗ trợ ông thời gian dài – cho biết nghệ sĩ Thương Tín ra đi đột ngột, không trăng trối gì.

Nghệ sĩ Thương Tín sinh năm 1956, từng góp mặt trong gần 200 bộ phim và là gương mặt nổi bật của màn ảnh Việt thập niên 1980 – 1990. Ông được biết đến qua nhiều bộ phim như Ván bài lật ngửa, Tiếng sóng đêm mưa, Mỹ nhân Sài thành, Già gân, mỹ nhân và găng tơ… 

Sức khỏe nghệ sĩ suy yếu sau cơn đột quỵ năm 2021. 

Những năm cuối đời, ông sống tại nhà riêng của nhạc sĩ Tô Hiếu rồi trở về Phan Rang cho đến khi qua đời.

Châu Tỉnh
 

Những vai diễn để đời của Thương Tín trên màn ảnh

Nghệ sĩ Thương Tín từng là ngôi sao màn bạc với những vai diễn thương hiệu, nhắc đến ông là nhớ.

Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng của "Ván bài lật ngửa"

Năm 1982, Thương Tín tham gia phim "Ván bài lật ngửa" của đạo diễn Khôi Nguyên. Đây là phim nhựa trắng đen dài 8 tập, do Hãng phim Giải Phóng (trước là Xí nghiệp phim Tổng hợp TP HCM) sản xuất, công chiếu từ năm 1982-1987.

Vai Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng do Thương Tín thủ diễn trong 2 tập là 5 và 6 với tên: "Trời xanh qua kẽ lá" và "Lời cảnh cáo cuối cùng".
 

Với vai phản diện này, Thương Tín đã thể hiện được sự lưu manh, nham hiểm của nhân vật qua gương mặt góc cạnh, từng ánh mắt sắc lạnh, cái nhếch mép trâng tráo.

Dù không nhiều đất diễn, nhân vật vẫn để lại ấn tượng trong lòng khán giả.

Sáu Tâm trong "Biệt động Sài Gòn"

Phim "Biệt động Sài Gòn" do đạo diễn Long Vân thực hiện gồm 4 tập với tên: Điểm hẹn, Tĩnh lặng, Cơn giông, Trả lại tên cho em. Tác phẩm nói về những cuộc đấu trí căng thẳng của các chiến sĩ tình báo trong đô thành Sài Gòn vào những năm 1960.

Thương Tín vào vai Sáu Tâm - một trong những chiến sĩ biệt động bất chấp nguy hiểm, hoạt động trong nội thành Sài Gòn, góp phần lớn cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Nếu Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng là phản diện thì Sáu Tâm thuộc chính diện. Tuy trái ngược nhau nhưng Thương Tín vẫn thể hiện tốt nhân vật, để lại một Sáu Tâm ấn tượng với khán giả. Đây cũng là vai diễn cho thấy sự đa dạng trong diễn xuất của Thương Tín, giúp ông tạo được niềm tin với các đạo diễn lẫn khán giả sau này.

Đặc biệt, việc Sáu Tâm ra đi trên phim cũng để lại sự tiếc nuối lớn cho khán giả bởi diễn xuất chân thật của Thương Tín.

Tướng cướp Bạch Hải Đường trong "Săn bắt cướp"

Phim "Săn bắt cướp" do đạo diễn Trần Phương thể hiện, Thương Tín vào vai Lý Đại Đường (Bạch Hải Đường). Để hóa thân chân thật cho vai diễn, ông đã tìm hiểu nhiều về nhân vật này, thậm chí đến phòng giam.

Theo Thương Tín chia sẻ với truyền thông, Bạch Hải Đường cướp không vì tham, không lấy riêng cho mình mà do cuộc sống bế tắc mới đi vào con đường phạm tội.

Hiểu rõ về nhân vật, Thương Tín lột tả tốt hình ảnh tướng cướp Bạch Hải Đường trên phim. Tác phẩm khi ra rạp tạo ấn tượng mạnh với khán giả, giúp cái tên Thương Tín có thêm vai diễn để đời.

Tám Thương của "Chiến trường chia nửa vầng trăng"

Phim do cố đạo diễn - NSND Hồng Sến thực hiện, gây xúc động cho người xem, kể về trải nghiệm của những người đi qua chiến tranh.

Vai diễn Tám Thương cũng là một trong những vai diễn để đời của Thương Tín và được ông yêu thích.

Thái Trượng Phu của "Ngũ quái Sài Gòn"

Phim "Ngũ quái Sài Gòn" do Nguyễn Trọng Nghĩa đạo diễn, quy tụ nhiều diễn viên trẻ. Thương Tín vào vai Thái Trượng Phu, hòa nhập tốt cùng các diễn viên trẻ những năm 2006.

Đây cũng là một trong những vai diễn đưa hình ảnh Thương Tín đến gần khán giả nhí thời điểm đó.

 

Nghệ sĩ Thương Tín còn nhiều vai diễn trong nhiều phim khác: Tòng trong "Anh chỉ có mình em", ông Nhân trong "Những chiếc lá thời gian", thầy giáo Vinh trong "Nắng vài dữ", ông Hưng trong "Sau ánh hào quang", ông Thảo trong "Đoạt hồn"…

Sau này, dù sức khỏe không tốt, ông vẫn được mời tham gia một số vai khách mời trong các phim độc lập của các đạo diễn trẻ.

Nghệ sĩ Thương Tín đã qua đời ngày 8-12 tại nhà riêng, hưởng thọ 70 tuổi. Dù có nhiều ồn ào ở tuổi xế chiều, xét riêng trong vai trò một diễn viên, nghệ sĩ Thương Tín thể hiện tài năng và đã để lại nhiều vai diễn ấn tượng cho khán giả.
Minh Khuê

Thương Tín: một đời thị phi

Thùy Trang

 

Những câu truyện lưu truyền về Thương Tín không ít, người thương kẻ ghét cũng nhiều.

Cuộc đời 2 phần trái ngược của Thương Tín

Ngày huy hoàng, Thương Tín nhận thù lao 1 chỉ vàng cho 1 ngày làm việc. Thời đó, những năm 1980-1990, 1 chỉ vàng là một gia tài. Nhưng Thương Tín có khi tiêu xài vài ba cây vàng trong một đêm. Thương Tín là tài tử hào hoa của điện ảnh Việt. Nổi tiếng, đẹp trai lại giỏi giang, quanh ông là những bóng hồng.

Nghệ thuật mang tới cho Thương Tín danh vọng, tiền bạc và cả phụ nữ. Ông từng có thời gian vàng son, rong chơi và hưởng thụ. Ông từng thừa nhận, tất cả những thú vui của tầng lớp thượng lưu ngày ấy ông đều đã trải nghiệm đủ cả.
 

Nửa đời trước, Thương Tín hiện thân như một "ông hoàng" của sự giàu có thì thời gian cuối đời, Thương Tín lại xuất hiện như một kẻ không nhà. Bệnh tật, lang bạt và nghèo khó.

Ông từng chia sẻ với báo Người Lao Động: "Quá khứ của Thương Tín khá huy hoàng. Nhưng quá khứ đó, tôi không muốn nhắc đến, bởi thời đó tôi đúng là dân chơi thứ thiệt, làm chỉ 1 thôi nhưng tiêu xài đến 3. Còn bây giờ già rồi, tôi chỉ muốn bình an thôi...".

Thỉnh thoảng, trong những câu chuyện trà dư tửu hậu của mình, ông vẫn lấy hồi ức "làm quà" cho người khác. Ông từng kể: "Tôi nhảy đầm trên nền nhạc nhẹ chứ không phải như vũ trường bây giờ. Mỗi lần đến nhảy mà không có mấy cô bồ đi cùng thì phải nhảy cùng mấy cô đào ở đó, thích thì có thể rủ đi chơi riêng ở ngoài sau khi nhảy.

Thời tôi chỉ có giới thượng lưu ở Sài Gòn mới chơi nhảy đầm vì tốn tiền lắm. Tiền đào, tiền phí, tiền rượu rồi ăn uống trong đó, tính ra cũng cỡ vài ba cây vàng. Tôi còn có tính hiếu thắng, thấy một cô gái đẹp thì tôi muốn cô ấy phải là của mình. Dù không yêu nhưng giá nào tôi cũng phải chinh phục bằng được, kể cả hoa hậu hay người mẫu".

Và khi "hồi ức" trở thành "quà", những câu chuyện ấy cứ thế lan đi để cuối cùng, đời ông chưa bao giờ chạm đến chữ "bình an" như ông mong đợi. Những năm cuối đời, khán giả gặp Thương Tín (lúc còn đi đứng được) lang thang khắp nơi, úc thì Phan Thiết, khi lại Đà Lạt. Có lúc, khán giả thấy ông lang thang ngoài đường phố lúc nửa đêm. Không phải ông mất trí nhớ rồi lang thang như lời đồn. Ông được nhiều người mời đến để kể chuyện.

Người nghe chuyện có được câu chuyện để lan truyền về Thương Tín, còn người kể chuyện là Thương Tín được trả công dăm ba đồng. Thù lao không nhiều nhưng ông đủ để trang trải nhu yếu phẩm đời mình. Có lúc, người muốn nghe chuyện nhiều đến mức, ông có hẳn lịch để đi "gặp gỡ bạn bè" và điều đó trở thành câu chuyện được người thân khuyến khích vì "có đồng ra đồng vào mưu sinh".

Và câu chuyện này mới khiến cho những người yêu mến ông thật sự xót xa. Nhiều người bảo ông đừng đi nữa, đừng đi gặp gỡ bạn bè kiểu này vì dầu gì, ông cũng từng là người nổi tiếng. Nhưng ông gạt đi nói: "thôi kệ, cuối cùng vẫn phải có tiền để nuôi con nhỏ".

Một dạo, Thương Tín đi làm shipper, nhận tiền giúp đỡ của người khác. Người ta lên mắng nhiếc ông "không có lòng tự trọng" khi cứ mãi ăn mòn hào quang cũ và vô tư nhận sự giúp đỡ. 

Ông biết hết, nghe hết và cũng có lần thấy phẫn nộ. Nhưng rồi ông nói, sức khỏe thế này, làm được gì nữa mà phản kháng. Thế nên, khi có cơ hội trở lại với nghệ thuật, đóng phim, đi hát đám cưới, dù nói không rõ vì rụng hết răng, ông vẫn đi làm.

Nhắc về cuốn hồi ký đời mình, Thương Tín bày tỏ "cuốn sách như kính chiếu yêu. Mọi người chửi tôi nhiều lắm và tôi cũng từng nghĩ không hiểu sao mình lại chấp nhận để người khác viết ra cuốn sách như thế. Nhưng dù gì, chuyện cũng đã qua, nhắc lại làm gì nữa". Ông nói như hỏi chính mình về chuyện đã qua.

Thương Tín luôn biết cách yêu cuộc đời

Đọc những trang sách về Thương Tín, ai đó có thể không còn cảm tình với ông. Nhưng nếu tiếp xúc với Thương Tín, một người dễ dàng yêu mến ông. Ở tuổi thất thập cổ lai hy, Thương Tín vẫn luôn cười với mỗi câu chuyện của mình. Ông hàn huyên như một thanh niên đầy phóng khoáng, háo hức với cuộc đời tươi hồng và luôn chấp nhận mọi thứ dù đó có là điều tồi tệ nhất. Điều khiến người khác "mê" Thương Tín nhất là ông không che giấu chính con người mình.

Có thế nào, ông nói thế ấy. Như chuyện hỏi rằng "sao ông lại xuất hiện tại sự kiện này, anh và chủ nhân sự kiện có quan hệ gì?', ông cho hay "Tôi đâu biết người đó là ai. Tô Hiếu rủ tôi đi thì tôi đến". Hỏi ông "Lấy vợ trẻ hơn tận 32 tuổi, cũng "liều" nhỉ?, ông bày tỏ: "Đúng là già mà còn ham nên chịu, chứ cuộc sống hôn nhân có bao giờ dễ dàng".

Hỏi ông, người mà ông hay nhớ đến nhất lúc xế chiều là ai? , ông nói: "Tôi nhớ da diết con gái mình khi lên giường ngủ". Hỏi ông "nhớ lại chuyện xưa, ông có tiếc không? Ông trả lời: "Tiếc chứ nhưng tiếc thì làm gì. Giờ già rồi, cần bình yên thôi"…

Những câu chuyện với Thương Tín luôn ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin vì ông thẳng thắn và chẳng ngại đối diện với cả những điều không tốt của chính mình.

Những năm cuối đời, Thương Tín ăn không ngon vì không còn răng. Nhưng ông cực kỳ mê bánh mì thịt và nước dừa. Nhiều người cũng hỏi "không còn răng sao mà nhai được bánh mì, ông nói ăn từ từ vì mê bánh mì lắm. Lâu lâu lại ngồi nhớ vị bánh mì mà thèm". Những câu chuyện ở phần cuối cuộc đời Thương Tín, không xa hoa bạc tiền, không hào nhoáng tiếng tăm mà giản dị, đời thường nhưng cũng ít nhiều mang đến cảm xúc cho người khác.

Những ngày nhập viện vì đột quỵ, ông không một xu dính túi. Ông tồn tại được là nhờ lòng thương mến của người khác. Trong đó có không ít những người yêu mến ông là nhờ vào hào quang cũ của ông. 

Tình trạng khó nghèo khiến nhiều người cũng thấy e ngại cho ông. Ông cho hay: "Cuộc này này lắm thú vị, thời thì xe đi không hết, đến giờ thì chẳng có lấy một chiếc. Nhưng tôi chẳng buồn gì nhiều, quan trọng là tôi từng được sống như vậy. Còn giờ cuộc sống cũng tạm gọi là ổn định bên người vợ thứ 5 cùng đứa con gái nhỏ, tôi mong sức khỏe được phục hồi. Dù giờ khó khăn thế nào, họ vẫn bên cạnh tôi. Vậy là tôi mãn nguyện".

Nghệ sĩ Thương Tín bày tỏ rằng ông biết ông có thể chết bất cứ lúc nào. Chết là hết nhưng cũng có lúc thấy tiếc vì "thấy con khổ, lòng mình không đặng". Nhìn về những thành tựu đạt được trong sự nghiệp nghệ thuật của mình, nghệ sĩ Thương Tín nói ông đã thấy trọn vẹn rồi.

Nhiều người nói ông "Thương Tín hết thời rồi", ông không những không buồn mà còn tán đồng vì "họ nói đúng". "Thời tôi qua lâu rồi. Tôi bây giờ còn có việc làm, còn được yêu mến vì kiểu "ăn mày dĩ vãng". Mọi người vẫn thương mến tôi nên mời chứ thật ra bây giờ, tôi đã già rồi, cũng không có sức theo đuổi công việc linh hoạt như nhiều bạn trẻ. Vậy nên có việc bây giờ là quá tốt rồi" - ông cho biết.

Ông cũng thẳng thắn thừa nhận cuộc đời ông đầy rẫy thị phi. Có những chuyện không sai nhưng cũng có những chuyện là hiểu lầm. Có lúc, ông muốn lên tiếng đính chính cho mình nhưng ông bày tỏ "có lẽ nếu người khác thật sự quý mến mình thì họ sẽ không sẽ hiểu lầm. Còn nếu đã hiểu lầm, mọi giải thích sẽ trở thành biện minh. Thôi thì cố sống những ngày còn lại một cách vui vẻ nhất là đủ".

Dù vậy "cũng sẽ có ngày tôi nói hết mọi điều, những điều đang bị khán giả hiểu lầm bằng cách quay video và phát cho mọi người cùng xem" - nghệ sĩ Thương Tín nói.

Ông từng bộc bạch cuộc sống của mình thì những gì đã qua thôi không bàn đến. Nhưng ông cũng đã có một đời nghệ sĩ trọn vẹn khi ông vẫn được yêu mến đến ngày cuối cùng đời mình.

NSND Kim Cương nhớ mãi hình ảnh cuối cùng của Thương Tín trong "Nghệ sĩ tri âm"

Bài và ảnh: Thanh Hiệp

Nhận được tin NS Thương Tín qua đời, NSND Kim Cương xúc động nhớ về ông trong chương trình "Nghệ sĩ tri âm"

 

Trong sáng 9-12, nghệ sĩ Kim Cương lặng người khi hay tin nghệ sĩ Thương Tín qua đời. Với bà, ông là đồng nghiệp, người em đã gắn bó một thời gian cùng bà trên sân khấu đoàn kịch nói Kim Cương. Bà đã chứng kiến những thăng trầm đời nghệ sĩ của ông.

Nghệ sĩ Kim Cương vĩnh biệt Thương Tín, một bạn diễn ăn ý

Không giấu được nỗi xúc động. "Tôi mất thêm một anh kép đẹp, một bạn diễn ăn ý trên sân khấu Kim Cương… Sau nghệ sĩ Vân Hùng rồi nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín, bây giờ Thương Tín đã bỏ tôi rời xa… Mỗi lần nghe tin là một lần trái tim tôi rơi xuống" – bà nghẹn ngào chia sẻ.

Những ngày cuối đời của nghệ sĩ Thương Tín, khi hay tin ông bệnh nặng, NSND Kim Cương đã không ngồi yên. Bà chủ động tìm kiếm nơi yên nghỉ cho ông—như cách bà từng lo hậu sự cho nhiều nghệ sĩ neo đơn khác. 

"Chỉ mong sau cùng, em ấy có một chỗ nằm thật tử tế, đúng nghĩa tình nghệ sĩ" – bà nói. Nhưng rồi khi biết gia đình quyết định đưa ông về Phan Rang, quê nhà, để lo hậu sự, bà nhẹ lòng: "Về với đất mẹ quê hương, có gia đình lo liệu… vậy cũng là phước phần của em".

Một thời vàng son trên sân khấu kịch

Trong ký ức của NSND Kim Cương, Thương Tín mãi là chàng kép đẹp phong độ, điềm đạm, có ánh mắt làm sáng bừng cả khán phòng mỗi khi bước ra sân khấu.

Ở Đoàn kịch nói Kim Cương, ông từng cùng bà tạo nên những cặp đôi nghệ thuật khó quên qua hàng loạt vở diễn: "Lá sầu riêng", "Đám cưới đầu xuân", "Lôi Vũ", "Tanhia", "Trở về mái nhà xưa", "Trà hoa nữ", "Huyền thoại mẹ", "Bông hồng cài áo", "Vực thẳm chiều cao"… 

Bà kể lại, suất diễn cuối cùng của hai người là vở "Trà hoa nữ", NS Thương Tín hóa thân thành Tuấn – người đàn ông dám từ bỏ danh vọng, địa vị để sống trọn vẹn cho tình yêu. "Em ấy diễn vai Tuấn đẹp lắm, một vẻ đẹp rất thật, rất đàn ông… Một suất diễn tôi không bao giờ quên" – bà nói mà đôi mắt nhòe đi.

Trên sân khấu, bà và ông là đôi bạn diễn ăn ý như hơi thở. Ngoài đời, bà coi ông như người em gần gũi, một nghệ sĩ có tài nhưng đời nhiều bão giông.

Khoảnh khắc cuối mà NSND Kim Cương nhớ Thương Tín

 

 

Bà kể vào năm 2022, ông đến nhận quà trong chương trình "Nghệ sĩ tri âm" do bà tổ chức. Người kép đẹp hào hoa của thập niên 80–90 thế kỷ trước khi ấy chỉ còn là một dáng vóc gầy gò, lặng lẽ và mệt mỏi. "Nhìn em mà đau lòng… Tôi không nhận ra Thương Tín của những ngày xưa nữa" - bà chia sẻ. 

Rồi những cuộc điện thoại của ông gọi cho bà—vừa mệt, vừa tuyệt vọng. "Chị ơi… cứu em… Em túng quá rồi…" Mỗi lần nghe, bà lại xót xa: đời nghệ sĩ đôi khi hào quang rực rỡ đến mức người ta quên mất đằng sau sân khấu ấy là những phận người dễ tổn thương.

"Tôi nhớ nhất khi tôi tổ chức chương trình "Những cánh chim không mỏi" cho HTV, tôi mời Thương Tín đóng vai cha chồng của tôi trong vở "Trả Hoa Nữ", để Bảo Anh đóng vai Tuấn. lúc đó tôi sợ Thương Tín buồn, nhưng trái lại em rất hào hứng, và nói: "Lâu nay em làm kép của chị, nay được đóng vai cha chồng của chị, vui quá trời"….Vậy là suất diễn đó Thương Tín thể hiện vai kép lão rất thành công. À, nhắc đến đây lại đau lòng, vì Bảo Anh cũng đã rời tôi mà ra đi năm ngoái" – bà lại khóc.

Một lời tiễn biệt: Nghĩa tử là nghĩa tận

Với NSND Kim Cương, sự ra đi của nghệ sĩ Thương Tín là mất mát thêm một đồng nghiệp đã từng diễn rất giỏi và mất đi một phần ký ức sân khấu, một mảnh của thời vàng son mà bà lưu giữ trong tim.
 

Bà trân trọng những gì ông đã cống hiến: từ sân khấu đến điện ảnh, từ những vai đào kép kinh điển đến hình ảnh tài tử từng được hàng triệu khán giả nữ xem là thần tượng.

Rồi bà chậm rãi nói, như một lời tiễn đưa: "Với tôi, nghĩa tử là nghĩa tận. Tôi tiễn em đi như tiễn một người em đồng nghiệp thân thương và đầy tài hoa. Thương Tín đã để lại dấu ấn khó phai trên sân khấu và điện ảnh. Dẫu đời em có những khúc quanh, nhưng khán giả và bạn nghề sẽ nhớ em… nhớ một Thương Tín rất phong độ trên sân khấu, trên màn ảnh, diễn xuất rất nam tính, tài hoa".

Ở tuổi xế chiều, NSND Kim Cương đã chứng kiến quá nhiều chuyến đi không hẹn ngày trở lại của đồng nghiệp. Mỗi lần là một nỗi đau lặng lẽ, nhưng bà vẫn đứng đó, gìn giữ tình nghĩa nghệ sĩ như một di sản.

Hôm nay, bà lặng lẽ thắp lên một nén nhang: Tiễn biệt một người em. Tiễn biệt một anh kép đẹp của sân khấu kịch nói Kim Cương.