Đang truy cập : 646
•Máy chủ tìm kiếm : 4
•Khách viếng thăm : 642
Hôm nay : 49339
Tháng hiện tại : 1304221
Tổng lượt truy cập : 80281336
Vẫn ở vị trí chỉ huy, yểm trợ cho dàn diễn viên trẻ thể hiện xuất sắc các vai diễn trong tác phẩm sử Việt, NSƯT Chí Linh, Vân Hà đã tạo thêm dấu ấn mới cho sự nghiệp.
Một vở tuồng sống mãi với thời gian - Lan và Điệp
Nguyên tác văn học
Câu chuyện được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1933, qua tiểu thuyết Tắt lửa
lòng của nhà văn Nguyễn Công Hoan. Câu chuyện nói về một mối tình lãng mạn, đầy
trắc trở của một cô gái tên Lan và một chàng trai tên Điệp. Do mắc mưu của một
ông quan Phủ ở một tỉnh lẻ, Điệp - một học sinh nghèo - phải phụ tình vị hôn thê
là Lan để cưới Thúy Liễu, con gái ông Phủ. Lan ôm mối tình tuyệt vọng bỏ nhà đến
chùa để cắt tóc đi tu. Cao trào của câu chuyện khi Điệp tìm được ngôi chùa mà
Lan đang tá túc, thì cũng đúng lúc nàng trút hơi thở cuối cùng.
Tác phẩm "Tắt lửa lòng" nhanh chóng thu hút được sự chú ý của công chúng và được
các nghệ sĩ chuyển thể ra nhiều hình thức khác nhau.
Sân khấu
Năm 1936, soạn giả Trần Hữu Trang đã viết chuyển thể từ nguyên tác thành kịch
bản cho vở cải lương "Lan và Điệp". Một số nghệ sĩ thành danh với vở kịch bản
này như nghệ sĩ Năm Phỉ. Đặc biệt, năm 1954, khi nghệ sĩ Năm Phỉ đã 47 tuổi,
nhưng bà vẫn vào vai cô Lan 18 tuổi rất thành công. Sau nghệ sĩ Năm Phỉ, có nghệ
sĩ Thanh Nga cũng được đánh giá rất cao cho vai diễn Lan.
Năm 1948, hãng đĩa nhạc ASIA đã cho thu âm vở cải lương này vào 4 đĩa nhựa với
tựa đề "Hoa rơi cửa Phật", với sự tham gia của các danh ca Tư Sạng (Lan), Năm
Nghĩa (Điệp), Tám Thưa (Hòa Thượng), Hồng Châu (Tiểu Huệ Thông). Đĩa nhạc nhanh
chóng phổ biến, lan đến Campuchia và Lào, đến mức người ta quên mất tên nguyên
tác, mà chỉ còn nhớ Chuyện tình Lan và Điệp.
Năm 1970, khi phong trào kịch nói lớn mạnh, ban kịch Kim Cương đã trình diễn vở
kịch nói "Lan và Điệp", do chính nghệ sĩ Kim Cương thủ vai Lan. Vở kịch này cũng
thu hút được sự chú ý của khán giả không kém cải lương và nhanh chóng được phát
trên truyền hình lúc đó.
Cùng thời điểm này, kịch bản cải lương "Chuyện tình Lan và Điệp" của tác giả
Loan Thảo với sự trợ giúp của soạn giả Thế Châu đã được thu thanh và trở thành
bản ghi âm chuẩn mực nhất cho vở tuồng này tính đến hiện tại. Tham gia vở diễn
là các giọng ca nổi tiếng như Chí Tâm (Điệp), Thanh Kim Huệ (Lan), Tú Trinh (Thúy
Liễu), Hữu Phước (ông Tú - ba của Lan),...
Bảy mươi năm sau, năm 2006, một lần nữa kịch bản của soạn giả Loan Thảo được tái
dựng với sự tham gia của các nghệ sĩ Hoàng Nhất (Điệp), Hà My (Lan), Chấn Cường
(Xuân), Bình Mập (sếp Sạc), Uyên Thảo (Thúy Liễu). Cùng thời điểm này sân khấu
Trần Hữu Trang cũng mang đến khán giả bản dựng lại của kịch bản này với Nghệ sĩ
ưu tú Tấn Giao (Điệp) và Ngân Quỳnh (Lan).
Năm 2008, ca sĩ Minh Thuận gây tiếng vang lớn với vở ca vũ cải lương "Lan và
Điệp". Điểm đặc biệt là các vai diễn đều do các ca sĩ tân nhạc hát cải lương gồm
Minh Thuận, Đàm Vĩnh Hưng (Điệp), Cẩm Ly, Phương Thanh, Hồng Ngọc, Thanh Thảo (Lan),
Thu Minh (Thúy Liễu), Hữu Bình (ông Tú), Trung Dân & Cát Phượng (ông bà Cử), Vũ
Hà (bếp Sạc), Quốc Đại (chú tiểu).
Âm nhạc
Ngay từ đầu thập niên 1940, soạn giả Viễn Châu đã viết bài vọng cổ cho vở cải
lương. Đến lúc Hãng đĩa ASIA thu đĩa, thì phần vọng cổ của ông cũng được lấy tên
là "Hoa rơi cửa Phật", được thu âm tại Hãng đĩa Hồng Hoa. Nghệ sĩ Mộng Tuyền
cũng từng được đánh giá rất thành công với bài hát này. Một danh ca khác là Út
Bạch Lan cũng nổi tiếng với bài vọng cổ này.
Năm 1965, các nhạc sĩ Lê Dinh, Minh Kỳ và Anh Bằng cùng phối hợp nhau sáng tác 4
bài tân nhạc "Chuyện tình Lan và Điệp", ký tên là Mạc Phong Linh và Mai Thiết
Lĩnh. Các bài tân nhạc này cũng nhanh chóng được nhiều người thuộc, đặc biệt với
bài số 1, Chuyện tình Lan - Điệp đã trở thành một trong những bài hát được biết
đến nhiều nhất tại miền Nam.
Không lâu sau, soạn giả Viễn Châu đã thử nghiệm viết thể loại Tân cổ giao duyên.
"Chuyện tình Lan và Điệp" tân cổ giao duyên trở nên một trong những bài hát đầu
tiên và thành công nhất của ông trong thể loại này. Rất nhiều nghệ sĩ biểu diễn
bài này, trong đó có cả giọng ca chuông ngân Lệ Thủy.
Phim ảnh
Lan và Điệp với Thanh Tú & Thanh Nga.
Năm 1972, hãng phim Dạ Lý Hương khởi quay bộ phim đen trắng 35mmm "Tình Lan và
Điệp", dài 1 giờ 30 phút. Bộ phim do Lê Dân làm đạo diễn, với các diễn viên:
Thanh Nga (Lan), Thanh Tú (Điệp), Bạch Tuyết (Thúy Liễu), Ba Vân (Quan Án), Ngọc
Giàu (Bà Án), Năm Châu (Ông Tú), Kim Cúc (Bà Tú). Bộ phim có doanh thu cao nhờ
ảnh hưởng từ các thể loại trước đó.
Tuy nhiên, sau 1975, số phận của tác phẩm khá ảm đạm, do chính quyền xếp vào
loại ủy mị và bị cấm trong mọi thể loại trong thời gian dài. Mãi đến cuối thập
niên 1980, cùng với sự xuất hiện của sách in, cải lương và kịch nói, bộ phim màu
“Lan và Điệp” lại được khởi quay và trình chiếu vào năm 1990, do Trần Vũ và
Nguyễn Hữu Luyện làm đạo diễn, với các diễn viên Như Quỳnh (vai Lan), Trần Thạch
(vai Điệp), Hoàng Yến (vai mẹ Điệp), Thu An (vai bà bõ).
Thành tựu
Thành ngữ "Chuyện tình Lan và Điệp" thường được dùng để chỉ một mối tình khắng
khít nhưng éo le giữa một đôi nam nữ. Từ nguyên tác văn học, "Chuyện tình Lan và
Điệp" đã được chuyển thể thành kịch, cải lương, chèo như dạng tích kinh điển
được diễn đi diễn lại nhiều lần, thậm chí dựng thành phim. Bên cạnh đó, cùng sự
phổ biến bởi âm nhạc, có thể nói, khắp nước Việt Nam không ai không biết đến.
Tham khảo
Tắt lửa lòng (Nguyễn Công Hoan, tiểu thuyết)
Mã an toàn:
Vẫn ở vị trí chỉ huy, yểm trợ cho dàn diễn viên trẻ thể hiện xuất sắc các vai diễn trong tác phẩm sử Việt, NSƯT Chí Linh, Vân Hà đã tạo thêm dấu ấn mới cho sự nghiệp.
Ý kiến bạn đọc